Tanie wakacje nad morzem w Polsce

działalność morska - żegluga

27 August 2011r.

Główną podstawę działalności morskiej stanowią obroty gwarowe polskiego handlu zagranicznego. Po pierwszej wojnie światowej Polska nie miała zamorskich kontaktów handlowych, nie posiadała też własnego portu morskiego. Niewielkie obroty handlu zagranicznego z sąsiednimi krajami dokonywane były głównie drogą lądową. Zmniejszenie wymiany towarowej z Czechosłowacją, a przede wszystkim ze Związkiem Radzieckim i ograniczenie stosunków handlowych z Niemcami stwarzało konieczność zainteresowania się Polski rynkami zamorskimi. Po zbudowaniu portu handlowego w Gdyni, z którym ściśle się wiążą początki polskiej żeglugi morskiej, obroty handlu zagranicznego drogą morską szybko się zwiększały, osiągając przed wojną około 70% ogólnych obrotów wymiany towarowej. Pierwsze państwowe przedsiębiorstwo żeglugowe "Żegluga Polska" powstało w 1926 roku. W następnych latach powołano kilka podobnych przedsiębiorstw żeglugowych z udziałem obcego kapitału. Przed wybuchem II wojny światowej polska flota handlowa liczyła 38 statków o łącznej pojemności 121 tys. BRT i nośności 120 tys. DWT. Szczególną rolę odgrywała stosunkowo liczna flota pasażerska służąca między innymi emigracji ludności polskiej udającej się za ocean w poszukiwaniu lepszych warunków egzystencji. W okresie wojny polska flota handlowa pełniła odpowiedzialną i niebezpieczną funkcję w służbie aliantów. Po zakończeniu działań wojennych Polska dysponowała w 1945 r. kilkunastoma zaledwie statkami transportowymi, które wraz z załogami powróciły do kraju. Po wydobyciu i odremontowaniu wraków oraz przejęciu przez Polskę pewnej liczby statków niemieckich przekazanych w ramach odszkodowań wojennych, pod koniec 1946 r. polska flota transportowa liczyła 27 jednostek o pojemności 95 tys. BRT i nośności 155 tys. DWT. Niewielki tonaż własnej floty handlowej po II wojnie światowej pozwalał jedynie na utrzymanie nielicznych linii regularnych. Łączyły one Gdynię z portami położonymi nad Bałtykiem, Morzem Północnym i w basenie Morza Śródziemnego. Pasażerski statek m/s "Batory" utrzymywał łączność z portami Ameryki Północnej. Kontakty polskich portów z portami odległych krajów dokonywały się przez obce linie regularne, głównie krajów zachodnioeuropejskich. Po utworzeniu w 1951 r. przedsiębiorstw żeglugowych: Polskie Linie Oceaniczne (PLO) i Polska Żegluga Morska (PŻM) przystąpiono do otwarcia regularnych linii oceanicznych średniego i dalekiego zasięgu. Podniosło to rangę polskiej floty handlowej i portów oraz wpłynęło na rozwój handlu zagranicznego i tranzytu. W wyniku oddania do eksploatacji statków zbudowanych w kraju i zakupionych z tzw. funduszu anty czarterowego tonaż (283 statków) floty handlowej pływającej pod polską banderą w 1972 r. osiągnął pojemność 1610 tys. BRT i nośność 2379 tys, DWT 1. Wśród krajów socjalistycznych stawia to naszą flotę na drugim miejscu, a w skali światowej zajmujemy jeszcze dalekie miejsce. Armator gdyńsko-gdański — PLO — eksploatuje statki liniowe do przewozu drobnicy, natomiast armator szczeciński — PŻM — dysponuje flotą do transportu ładunków masowych. ^ Ze wzrostem nowoczesnego tonażu zaistniały możliwości uruchomienia nowych linii regularnych i zwiększenia częstotliwości rejsów. Linie regularne łączą Gdynię z portami Europy, Australii, Afryki Wschodniej i Afryki Zachodniej (od 1970 r.), Dalekiego Wschodu, Zatoki Perskiej, Demokratycznej Republiki Wietnamu oraz z portami atlantyckimi USA, Zatoki Meksykańskiej, Ameryki Południowej. Od niedawna polskie statki utrzymują łączność z portami zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej oraz z ośrodkami handlowymi zlokalizowanymi nad szlakiem Wielkich Jezior w północnych stanach USA. Gdańsk utrzymuje regularne połączenia żeglugowe z portami Indii, Pakistanu, Sri Lanki, Birmy oraz z szeregiem portów europejskich. W roku 1971 morska flota handlowa PLO dysponowała 157 statkami o pojemności 624 tys. BRT i nośności 904 tys. DWT2, 1 Rocznik Statystyczny, GUS. Warszawa 1973, str. 348. 2 Rocznik Statystyczny woj. gdańskiego WUS w Gdańsku, 1972, str. 277. należąc do największych armatorskich przedsiębiorstw żeglugowych świata, które zatrudnia około 11 tys. pracowników, w tym prawie 9 tys. marynarzy. Większość tonażu PLO stanowią duże jednostki oceaniczne o nośności około 10 tys. DWT. Do eksploatacji wejdą również kontenerowce, semipojemnikowce, promy, barkowce, statki typu Ro-Ro i inne należące do najnowocześniejszych pod względem techniczno-eksploatacyjnym. Wraz ze wzrostem tonażu zwiększyły się przewozy oceaniczne na dłuższych trasach, z 1,1 min ton ładunków w 1960 r. do 4 729 tys. ton w 1971 r. W sezonie letnim przedsiębiorstwo Żegluga Gdańska organizuje rejsy statkami żeglugi przybrzeżnej po morskich szlakach przybrzeżnych oraz wodach śródlądowych. W roku 1973 na 29 regularnych liniach żeglugowych oraz w ramach czarterów-statków, 28 jednostek „białej floty" przewiozło około 2 min pasażerów, w tym ponad 70% uczestników wycieczek szkolnych. Przejażdżka statkiem po Zatoce Gdańskiej i kanałach portowych stanowi doskonałą sposobność między innymi do rozpoznawania typów statków, określania ich przynależności państwowej po banderach i nazwach portów macierzystych. Może to być poglądowa lekcja geografii i wychowania obywatelskiego, ukazująca szerokie kontakty handlowe Polski z różnymi krajami oraz możliwości pokojowej współpracy i koegzystencji państw o różnych ustrój ach społeczno-polityczny ch. Bezpośrednio z żeglugą morską związana jest działalność wielu przedsiębiorstw i instytucji. Specyficzną i ważną rolę spełnia np. Polskie Ratownictwo Okrętowe zajmujące się wydobywaniem zatopionych jednostek, holowaniem i udzielaniem pomocy statkom, znajdującym się w niebezpieczeństwie. Przedsiębiorstwo "Pol-fracht" spełnia funkcje pośrednika w pozyskiwaniu dla statków ładunków i pomieszczeń dla ich przetransportowania. Ukazanie zakresu pracy i znaczenia niektórych instytucji i przedsiębiorstw jest ważne dla zrozumienia tego, że działalność żeglugi morskiej bez zaplecza portowego byłaby niezwykle utrudniona. Od sprawnej organizacji pracy i właściwego funkcjonowania licznych przedsiębiorstw usługowych w dużym stopniu zależą efekty ekonomiczne transportu morskiego.

żegluga, nad morzem, port morski, żegluga morska, port handlowy, Gdynia