Tanie wakacje nad morzem w Polsce

Garczyn

21 June 2012r.

Garczyn (37 km). Niewielka dziś, leżąca na uboczu wioska była we wczesnym średniowieczu ważnym ośrodkiem krainy garczyńskiej, a wcześniej zapewne czołem opola. Po raz pierwszy nazwa osady występuje w dokumencie księcia Sambora II z Tczewa, który nadał cystersom wieś Pogódki i inne osady "in districtu Garczen" — w obwodzie Garczyn. Inny dokument z 1274 r. zawiera znów wzmiankę o "terre nostre Garszino". W 1294 r. urzęduje na grodzie rycerz Julian, a jeszcze w 1304 Kujacha "iudex in Gar-shna" — sędzia w Garczynie. Garczyn był naczelnym grodem najbliższego obszaru, założonym prawdopodobnie w IX w. lub nawet wcześniej na miejscu starszej osady, i czynnym do początku XIV w., tj. do czasu opanowania Pomorza przez Krzyżaków, którzy ośrodkiem władzy na tym terenie uczynili Zamek Kiszewski, gdzie następnie urzędowali polscy starostowie. Gród garczyński poszedł z czasem w zapomnienie i zniszczony został tak dalece, że dziś brak jest wyraźnych pozostałości po nim w terenie. Jeszcze sto lat temu widoczny był zarys wału i fos o kształcie owalu 76X161 kroków. Gród był zbudowany na pagórku, który widoczny jest na południe od kościoła, niedaleko brzegu Jeziora Dużego. Wzniesienie nazywano niegdyś Szwedzką Górą. Kościół garczyński pochodzi być może jeszcze z XVI w. Jego skromne wymiary wynoszą około 12X28 m. Wzniesiony jest z cegły i kamienia. Nie ma sklepień, tylko drewniany strop. Polichromia malarza Drapiewskiego z 1914 r. Wśród wyposażenia znajduje się w ołtarzu głównym dużej wartości rzeźba Madonny z przełomu XV/XVI w. Zwraca uwagę podobieństwo stylowe rzeźby z figurą Madonny ze Staniszewa w powiecie kartuskim, przejawiające się w pięknym układzie fałd, zbliżonym ujęciu kompozycyjnym i podobnym opracowaniu snycerskim niektórych szczegółów. Wracamy do głównej drogi i przez PGR Orle, obok stacji kolejowej Liniewo dojeżdżamy do wsi Lubieszyn. W XIX w. znajdował się tu majątek J. Narzymskiego. W majątku tym 20 maja 1864 r. podczas ścisłej rewizji w zabudowaniach żandarmi pruscy znaleźli dwóch młodych ludzi, zapewne ukrywających się powstańców. Około 4 km na wschód od Lubieszyna leży wieś Wysin. W tamtejszym kościele znajduje się gotycka rzeźba Piety, wykonana w pomorskim warsztacie zapewne w XV w. Wysin jest jedną z największych wsi w powiecie kościerskim. Wymieniony jest w dokumencie z 1250 r. w związku z przekazaniem go przez księcia Sambora II biskupom kujawskim. Należał on wówczas do kasztelanii goręczyńskiej. Z Lubieszyna trasa prowadzi przez Nową Karczmę, skąd przez Grabówko (patrz trasa 5, s. 140), Grabowo, Wielki Puc, Mały Klińcz do Kościerzyny.